Tedavi

Bir kişiye şeker hastalığı teşhisi konulduğunda, herkesin ne yemesi ve ne yememesi konusunda tavsiyeleri var gibidir. Her gün “yenmemeliler” listesi büyürken “yenmeliler” listesi daha da küçülür. Ve bir an gelir ki geriye yenecek bir şey kalıp kalmadığını merak edersiniz.

Ancak, şeker hastalarının neler yiyip neler yiyemeyeceği ile ilişkili pek çok efsane vardır. Sadece tavsiye almaktansa bilgili tercihler yapmak her zaman daha iyidir – ‘TAMAM’ listesinde göreceklerinize şaşırabilirsiniz.

Karbonhidratları

Anlamak

Karbonhidratlar, beslenmenin gerekli bir parçası olup vücudumuza enerji veren ve kolayca bulunan glikozda parçalanır. Karbonhidratlar, dinlenme halindeyken veya düşük yoğunlukta aktivite yaparken vücudun enerjisinin neredeyse yarısını sağlar. Karbonhidratlar, basit şeker, nişasta ve liften oluşmaktadır.

Günlük yiyeceklerin geniş bir bölümü, karbonhidrat içerir. Liste; ekmek, tahıllar, süt ve süt ürünleri, meyve ve suları, un, yulaf, makarna, pirinç, tatlı patates ve fasulye gibi karbonhidratlı (nişastalı) sebzeleri içerir.

Karbonhidrat hesabı, kişinin diyeti için faydalı olabilir, ancak şeker hastalarının tabaklarındaki karbonhidratı not etmeleri özellikle önemlidir. Karbonhidrat içeren yiyecekler, kan şekeri düzeyini artırır. Bu nedenle, her öğün yenen karbonhidrat miktarını dikkatli bir biçimde takip etmek gerekir. Karbonhidrat hesabı, tüketilen karbonhidrat miktarının net bir resmini veren ve böylece de şeker hastasının hedeflenen kan şeker düzeyini korumasına yardımcı olabilecek bir tekniktir. Doğru karbonhidrat miktarı, diyet planını etkileyebilecek ilaçlara ve fiziksel aktiviteye bağlıdır. İlaveten, şeker hastalarının karbonhidrat alımını daima protein ve yağ alımı ile dengelemeleri şarttır.

Hesaplanan Karbonhidratlar

Bir şeker hastası, öğün başına kendisine özel karbonhidrat miktarı ve doğru servis porsiyonunu belirlemek için profesyonel bir diyetisyene danışmak isteyebilir. Genellikle, şeker hastaları, bir öğünde yaklaşık 45 ila 60 gram karbonhidrat tüketebilir. Ancak, hedef karbonhidrat tüketimi, kişinin kan şeker düzeyini ne kadar iyi kontrol edebildiğine bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Her öğünde ne kadar karbonhidrat tüketilmesi gerektiğini öğrenmenin kolay bir yolu, önce kaç porsiyon karbonhidratınız olduğuna göz atmaktır.

Aşağıda yer alan yiyecekler, bir porsiyon olarak kabul edilir. Bir porsiyon ise 15 gram karbonhidrata eşittir.

· Bir kase yoğurt

· Küçük bir muz

· Orta boy bir meyve

· ½ kase tahıl

· ½ kase patates

· ½ kase makarna veya pirinç

· 2 küçük kurabiye

· ½ kase dondurma

· 1 çorba kaşığı şeker, şurup, reçel, jöle (marmelat) veya bal

· 1 kase çorba

· 4 ila 6 adet kraker

· ½ kase konserve veya donmuş meyve

· ½ fincan yulaf ezmesi

Tabağınızda kaç porsiyon olduğunu bildikten sonra, geriye sadece biraz matematik yapmak kalıyor. Mesela, bir dilim ekmek, bir küçük boy elma veya bir fincan (kase) süt, üç porsiyon karbonhidrata eşittir. Eğer bunların hepsini kahvaltıda yerseniz, öğününüz toplam 45 gr karbonhidrat edecektir (15x3).

Kan şeker düzeyinizi korumak için, orta miktarda protein ve sınırlı yağ ile birlikte her öğün yaklaşık olarak aynı miktar karbonhidrat yediğinizden emin olun. İhtiyaç duyulan karbonhidrat miktarı, kişiden kişiye değişir, bu yüzden karbonhidrat hedefinizi ve porsiyon boyutunuzu öğrenmek için diyetisyeninize danışın.

Uzun yıllardan beri, insanlardan eğer şeker hastasıysanız, şekerli yiyeceklerden uzak durmanız gerektiğini duymuş olabilirsiniz. Tatlıların kan şeker düzeyinizi meyve, patates, makarna veya diğer karbonhidratlı besinlerden daha hızlı artırdığı yaygın bir efsanedir. Ancak, doğru değildir. Diğer besinlerle dengelemek koşuluyla, tatlı yiyebilirsiniz.

Tatlılar, beraberinde bir uyarı ile gelirler çünkü genellikle yağ ve “boş kalori” (yani temel besin öğelerinden hiç birini içermeyen kalori anlamına gelir) içerikleri yüksektir. Tatlıları, protein ve sağlıklı karbonhidratlarla dengeleyin.

Şeker hastası olarak, dışarıda yemek yerken dikkatli yemek seçimleri yapmanız gerekir. Bir restoranda yemek yerken aklınızda bulunması faydalı birkaç ipucu vardır. Farklı restoranlarda bulunan yemek tercihlerinin bir listesini yapabilir ve seçtiğiniz yemekte bulunan karbonhidrat veya kalori miktarı açısından beslenme kurallarından yararlanabilirsiniz.

Restoranda, menüde yer alan her bir seçeneğin altındaki açıklamayı okuyun. Yağ ve kalori içeriği yüksek; mesela kızartılmış, süt-yumurta-un karışımına batırılmış, panelenmiş veya kremalı sosu olan yemeklerden uzak durun. Bunların yerine, sebze, yağsız et ve az yağlı salata soslarını tercih edin. Şeker ve kalori içeriği yüksek olan meşrubatlar yerine limonlu su için.

Ayrıca, aşçıdan yemeği hazırlarken belli malzemeleri eklemsi veya çıkarmasını da isteyebilirsiniz. Örneğin, yemeği tuzsuz isteyebilir ve kendiniz çeşnilendirebilirsiniz. Açık büfelerden uzak durmak en iyisidir, çünkü yemek tercihleriniz sınırlıdır ve reçetede gerekli tercihleri yapamazsınız. Ayrıca, yemek servisinin gecikmesi ihtimaline karşı yanınızda bazı ilaçlar, yapay tatlandırıcı ve atıştırmalıklar da götürmeyi unutmayın.

Tat Tomurcuklarınıza İkram

En sevdiğiniz yiyeceğiniz hayatınızdan çıkıp gitmesine izin vermeyin. Besin değerini öğrenerek ve sağlıklı malzemelerle dengeleyerek, o yiyeceği halen günlük öğün planınızın bir parçası haline getirebilirsiniz. Sadece, yediğiniz kalorileri, bir takım fiziksel aktivitelerle yaktığınızdan emin olun; egzersiz ve sağlıklı bir diyet, kan şeker düzeyinizi kontrol altında tutar ve yemek zamanlarınızın keyfiniz çıkarmanıza olanak sağlar.