Tedavi

Migren çeşitleri içinde en sık “auralı” ve “aurasız” migren görülür. Aurasız migren Migrenlilerin % 80-90’ nında görülür. Basit migren (adi migren) tanımları da kullanılmaktadır. Aurasız migrende esneme, tatlı isteği benzeri hafif semptomlarla hasta ağrısının geleceğini anlayabilir. Sadece baş ağrısı semptomunun olduğu migren ataklarıdır.

Auralı migren Tamamen düzelen bir veya daha fazla nörolojik bulgunun olduğu ataklardır. Sıklıkla görme ile ilgili parlak ışık, noktasal veya zikzak çizen görüntüler, görme alanı kaybı benzeri bulgular vardır. Bu şikayetler 4 dakikadan uzun 60 dakikadan kısa sürer. Sonrasında baş ağrısı başlar.Zonklayıcı baş ağrısı genellikle görsel bulguların karşı tarafındadır ve hastada bulantı, kusma, fotofobi, fonofobi ve iştahsızlık olabilir. Auralı migreni olan hastaların çoğunda aurasız migren atakları da görülebilir. Aura tipik ve hep aynı özellikleri gösteriyorsa, arkasından gelen baş ağrısı migrenöz özellikleri göstermese de auralı migren tanısı konabilir.

Diğer çok nadir yaşanan migren tipleri:

a) Baziler Tip Migren:Beyin sapının etkilendiği konuşma bozukluğu, başdönmesi, kulak çınlaması, çift görme ve dengesizliğin eşlik ettiği migren tipidir.

b) Konfüzyonel Migren: Bilinç bulanıklığının olduğu migren tipidir.

c) Oftalmoplejik Migren: Gözü hareket ettiren kasların etkilenmesi sonucu çift görme gelişir.

d) Hemiplejik Migren: En korkulan migren tipidir. Hasta ani olarak felç olur. Geçicidir ancak bu hastalarda küçük bir kafa darbesi ile kalıcı olma riski vardır..

f) Abdominal Migren: Sadece sürekli bulantı- kusma oluşur. Genelde çocuklarda görülür.

g) Baş Ağrısız Aura: Hiç baş ağrısı olmaz. Sadece aura bulguları olur.

Baş ağrısı migrenin en tipik belirtisidir. Hastaların tamamına yakınında (%90 gibi) bulantı olur, sadece 1/3′ünde kusma meydana gelir.
Yine hastaların çoğunda fotofobi (ışıktan rahatsız olma), fonofobi (sese karşı hassasiyet), osmofobi (kokulardan rahatsızlık) benzeri, duyularda belirgin duyarlılaşma ortaya çıkar. Hasta karanlık ve sessiz bir ortam ister. Birşey yiyememe sıkça görünse de bazı yiyeceklere (örn: çikolata) istek hali de olabilir.

Migren belirtilerini, baş ağrısından saatler veya günler öncesinde ortaya çıkan prodrom evresi, baş ağrısının hemen öncesinde oluşan aura evresi, baş ağrısı evresi ve baş ağrısının düzelme evresi şeklinde dört bölümde ayrıntılı inceleyebiliriz.

Prodrom Dönemi: Baş ağrısından önceki saatler veya günler içerisinde öncü fenomenler görülür. Migren hastaları çoğunlukla duygudurumlarında ya da davranışlarında aniden ortaya çıkan olumsuzluklardan yakınırlar. Bazı hastalar ise baş ağrısının geleceğini hissedebilir ancak ne olduğunu tam tanımlayamazlar. Migrenin en sık görünen öncü belirtileri; yorgunluk-bitkinlik hissi, konsantrasyon güçlüğü, başın arkasında sertlik, kasılma, düşünceyi toplayamama hali, bazı yiyeceklere isteğin artmasıdır.

Aura Dönemi: Migren aurası sıklıkla baş ağrısının öncesinde, atakla beraber veya ender olarak atak sonrasında görülen fokal nörolojik belirtilerin karışımıdır. Bu belirtiler genellikle 5 ila 20 dakika içinde gelişir ve çoğunlukla 60 dakikadan kısa sürer. Baş ağrısı sıklıkla auranın bitiminden sonraki 60 dakika içinde ortaya çıksa da bazı durumlarda birkaç saat gecikebilir ya da hiç ortaya çıkmaz.

Migrendeki nörolojik bulgular sıklıkla görseldir. Basit ışık çakmaları, ipliksi, yıldızımsı ışıklar, ışıklı ve siyah karışık noktalanmalar, görme alanında siyah kör noktalar olabilir. Görme alanı boyunca hareket edebilirler, hastanın her baktığı yerde ortaya çıkabilirler. Belirtilen görsel bozuklukluklar baş ağrısının artması ile kaybolabilir. Başağrısı ile azalarak devam da edebilir. Görme bozuklukları her iki görme alanında nadiren olur. Daha çok bir gözün dış yarısı diğer gözün iç yarısında hakimdir. Hasta ilk yaşadığında göremediği için korkabilir. Ancak dikkat ederse tüm gözü kaplamadığını farkedebilir. Nadiren görsel halüsinasyonlar ve biçimsel bozulmalar olabilir.

Migrenli hastalarda görsel bulgulardan sonra en sık uyuşmalar görülür. Elden başlayıp, kola ve yüz yarısına yayılan uyuşmalara nadiren bacak uyuşması eşlik eder. Her iki tarafta nadir görülür. Kelimeleri bulamama biçiminde konuşma güçlüğü, peltek konuşma olabilir. Çok nadir tek taraflı kol ve bacakta güçsüzlükle kendini gösteren geçici felçler olabilir. Bazen genelde görsel aurayı takip eden işitsel auralar da görülebilir.

Baş ağrısı Dönemi: Migrende tipik baş ağrısı tek taraflı, zonklayıcı, orta-ağır şiddettedir. Genelde aktivite ile şiddetlenir. Migren ağrısı, sadece tek taraflı olabilir, başlangıcından itibaren iki taraflı olabilir ya da tek taraflı başladıktan sonra diğer tarafa yayılabilir. Migren baş ağrısı giderek şiddetlenir, 2 – 12 saat içinde maksimum şiddete ulaşıp, yavaşça azalarak geçer. Tedavi edilmemiş bir migren atağının ortalama süresi 24 saattir. Erişkinlerde 4 – 72 saat, çocuklarda ise 1 – 48 saat sürebilir. 72 saati geçen ağrılarda daha ciddi nörolojik hastalıklar ekarte edilmelidir. Başka neden olmaksızın günlerce süren migren ağrıları “migren statusu” olarak tanımlanır ve nadir görülür.

Düzelme Dönemi: Baş ağrısı giderek azalır ve kaybolur. Hasta kendini yorgun, huzursuz, konsantrasyonu azalmış hiçbirşey düşünemez halde hissedebilir. Uyku ihtiyacı belirgindir. Migren hastasının çoğunluğu uyku sonrası, nadiren uykuya ihtiyaç duymadan kendini aşırı derecede iyi ve yenilenmiş hissederek normal hayata dönerler.

Migren ataklarının süre ve bulguları kişiye göre farklı olabilir. Aynı kişide farklı bulguların eşlik ettiği migren atakları da görülebilir. Çocuklukta bulantı-kusma daha ön plandayken, ileri yaşlarda azalıp, kaybolabilir. Aura bulguları ortaya çıkabilir. Hayatı boyunca hiç baş ağrısı olmadan aura bulguları ile atakları olan hastalar da mevcuttur.